06. Zwarte stern

Zwarte sterns zijn vogels met een vrij korte staart en relatief
brede vleugels. De zwarte stern is een soort die van oudsher
in het Noordwest-Utrechtse veenweidegebied voorkomt. 

De bescherming van de zwarte stern in ons gebied heeft ertoe
geleid dat het aantal broedparen in onze regio de afgelopen decennia toegenomen is.
De laatste tien jaar fluctueert het aantal broedparen op een gemiddeld, hoog niveau van 250 broedparen. Daarmee broedt in werkgebied van BoerenNatuur Rijn, Vecht & Venen (RVV) ruim 20 procent van de Nederlandse populatie.

Werkgroep zwarte stern

Al sinds 1998 is de werkgroep zwarte stern actief. Het doel van de werkgroep is al 25 jaar lang: de zwarte stern duurzaam behouden als algemene broedvogel in het veenweidengebied van Noordwest Utrecht. De werkgroep is als onderdeel van RVV, zeer actief en de drijvende kracht achter het succes van de zwarte stern in ons gebied.

Nestvlotjes in de sloot

De zwarte stern maakt een nest in de sloot op in het water drijvend materiaal, met
name planten. Kunstmatige nestvlotjes,
die in de sloot gelegd worden, geven de zwarte stern nestgelegenheid. Elk voorjaar leggen agrariërs en vrijwilligers in verschillende polders in ons gebied deze vlotjes uit, bij voorkeur 10 stuks bij elkaar in 1 sloot. Zwarte stern broeden namelijk in kleine (ook wel genoemd semi-) kolonies.
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat het uitleggen van vlotjes heeft een positief effect op het broedsucces: zowel als het om legseloverleving als om het aantal vlieg vlugge jongen.

Monitoring met camera’s

Om meer te weten te komen over de zwarte stern en daarmee de bescherming verder te optimaliseren, volgt de werkgroep een kolonie met camera’s, om te zien wat er gebeurt met de nesten en de jongen. Zorgen voor goede nestgelegenheid, het voorkomen van verstoring en de aanwezigheid van voldoende voedsel, zijn belangrijke voorwaarden voor de broedparen.

In de jaarverslagen van de afgelopen jaren, zijn zeer gedetailleerde beschrijvingen te vinden van het wel en wee van de gefilmde kolonie. Ook zijn twee films samengesteld uit de beelden. Deze geven een indringend kijkje in het leven tijdens het broedseizoen.

Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer

Er is een specifiek ANLb-pakket voor de bescherming van de nesten van de zwarte sterns. Dit pakket  is gericht op de nestvlotjes en een botanische weiderand die langs de locatie van de vlotjes is gesitueerd. De deelnemende agrariër wordt ook gevraagd om bij te houden op hoeveel vlotjes er gebroed wordt en hoeveel jongen er uit komen.

Tabel met broedsucces in de afgelopen 25 jaar

Meer informatie

• 25 jaar bescherming zwarte stern 1998-2022
• Presentatie Leen Heemskerk lustrumbijeenkomst
• Film: De zwarte stern, van vestiging tot eileg

Jaarverslag werkgroep zwarte stern:

• 2023
• 2022
• 2021

Nieuwsbrief zwarte stern:

• november 2024
• april 2024